Mikroişlemci bir milyondan fazla transistör içeren (ULSI - Ultra Large Scale Integration) bir entegredir. Kişisel bilgisayar dünyasında bilgisayardaki her şeyi çalıştırır. Mikroişlemci ve CPU(Central Processor Unit) terimleri birbirlerinin yerlerine kullanılır. Bütün bilgisayarların ve çalışma istasyonlarının kalbinde bir mikroişlemci oturur.
Mikroişlemcileri ayıran 3 temel özellik:
a. Komut Kümesi(instruction set): Mikroişlemcinin uygulayabileceği komutların kümesi.
b. Bant Genişliği(Bandwidth): Tek bir komutta işlenilen bit sayısına bant genişliği denir.
c. Clock Rate (saat vurum sıklığı):Komut hızı Clock Rate esasına göre ölçülür. Clock rate işlemcinin saniyede kaç tane komutu uygulayabileceğini belirler.
Bant genişliği ve Clock rate'i yüksek olan işlemci daha güçlüdür. Örneğin 32-bit ve 50 MHZ'de çalışan bir işlemci 16-bit ve 25 MHZ'de çalışan bir işlemciden daha güçlüdür.
Aşağıda bazı mikroişlemciler
a. 8-bit Mikroişlemci:8008 ilk mikroişlemci çip.
b. 16-bits Mikroişlemci: IMP-16, National Semiconductor tarafından tasarlan ilk çoklu-çip olan 16 bitlik bir mikroişlemcidir. PACE, National tarafından 1975'de tasarlanan ilk tekil çipli 16 bitlik mikro işlemcidir.
c. 32-bit Mikroişlemci: BELLMAC-32A ilk 32-bit mikroişlemcidir.
Mikroişlemcilerin kökeni, Ted Hoff'un altmışlı yılların sonlarına doğru Amerika'daki intel firmasındaki çalışmalarına dayanıyor. Hoff, elektronik devrelerin tamamen bir yonga(chip) üzerine entegre edilmesi fikrinden etkileniyor. Aslında bilgisayar işlemcisinin(CPU) tamamını bir çip üzerine yerleştirmek istiyor. ilk olarak Intel 4004 ve arkasından 1974'de 8008 işlemci pazarına sunuluyor.
İlk mikrobilgisayar olan Altair 8800 MIT başkanı Ed Robert tarafından tasarlandı. Bu bilgisayarın Intel 8008 mikroişlemci göre modifiye edilmiş versiyonu 8080 olarak bilinir. Altair 1000 karakterlik bir hafızaya sahipti.